Dyskopatia - przyczyny, objawy, leczenie

Dyskopatia - co to takiego

Informacje zamieszczone na tej stronie nie zastępują porady lekarza; są to informacje poglądowe, mające na celu propagowanie wiedzy o dyskopatii i profilaktykę zdrowia kręgosłupa.

Dyskopatia to ogólnie mówiąc schorzenie krążka międzykręgowego (potocznie: dysku).
Dyskopatia obejmuje wiele różnego rodzaju schorzeń.
Jednym z najczęstszych rodzajów schorzeń jest przepuklina jądra, znajdującego się wewnątrz krążka (dysku).
Dysk (krążek międzykręgowy) jest zbudowany z jądra i z otaczającego go pierścienia włóknistego. Pierścień ochrania jądro przed przemieszczaniem; tworzą go włókna kolagenowe i elastynowe. Jądro stanowi 15% masy krążka, powinno być ono odpowiednio uwodnione, wówczas zapewnia elastyczność kręgosłupa, amortyzuje kręgosłup.
Przepuklina polega na uwypukleniu jądra, które ostatecznie może przerwać otaczający go pierścień włóknisty. Uwypuklenie jądra powoduje ucisk na nerwy przykręgosłupowe i inne elementy kanału kręgowego, a to z kolei wywołuje silny ból i różnego rodzaju problemy zdrowotne.

Przyczyny

Przyczyny schorzeń krążka międzykręgowego są różne.
Uważa się, że najczęstszą przyczyną dyskopatii są uszkodzenia mechaniczne krążków, które wynikają z długiego utrzymywania nieprawidłowej postawy ciała oraz urazów mechanicznych, które często są związane z wykonywaną pracą. Do najbardziej narażonych należą m.in. osoby pracujące za biurkiem (praca siedząca), kierowcy, osoby wykonujące wybrane rodzaje pracy fizycznej, dźwigające ciężkie przedmioty.
Wśród innych przyczyn wymienia się niedotlenienie struktur krążka międzykręgowego. Krążek międzykręgowy nie posiada naczyń krwionośnych, a tlen jest absorbowany z sąsiadujących naczyń. Niskie stężenie tlenu w krążku wiąże się z wzrostem poziomu pH, utrudnia wchłanianie glukozy, powoduje akumulację toksycznych produktów przemiany materii.
Jako przyczyny dyskopatii wskazuje się także uwarunkowania genetyczne.
Ze względu na złożoność choroby, jaką jest dyskopatia, polecane ćwiczenia fizyczne powinny zawsze być wykonywane z umiarkowaniem, uszkodzone krążki międzykręgowe nie mogą być przeciążane.

Rozpoznanie

Na pojawienie się dyskopatii wskazuje przede wszystkim ból pojawiający się:
- przy kręgosłupie, w obszarze ząjętym zmianami chorobowymi,
- wzdłuż nerwów odchodzących od kręgosłupa (między innymi rwa kulszowa, rwa barkowa).
Inne objawy dyskopatii obejmują:
- zaburzenia czucia, mrowienie, drętwienie kończyn,
- osłabienie siły mięśniowej, a nawet zanik mięśni,
- nasilający się ból podczas naciągania nerwów uciskanych przez dysk (np. podczas podnoszenia kończyn).

Badania

W celu potwierdzenia dyskopatii wykonywane są następujące badania:
- rentgen kręgosłupa,
- tomografia kręgosłupa,
- rezonans magnetyczny.

Leczenie

Podstawowym elementem leczenia dyskopatii na wczesnym etapie są odpowiednio wykonywane ćwiczenia i zmiana nawyków ruchowych.
Ponad 90% osób ciepiących na dyskopatię kwalifikowana jest do leczenia nieoperacyjnego. Kluczową rolę w leczeniu odgrywa wczesne wykrycie dyskopatii.
W trudniejszych przypadkach, kiedy dochodzi do przecięcia pierścienia włóknistego, stosowane są zabiegi operacyjne, wśród których najczęstszym jest dyscektomia. Dyscektomia polega na usunięciu fragmentu jądra, które powoduje ucisk na nerwy bądź rdzeń kręgowy.
Leczenie operacyjne nie zawsze skutkuje usunięciem objawów bólowych (wycięcie fragmentu krążka nie eliminuje przyczyny choroby). Po leczeniu operacyjnym bezwzględnie koniecznie jest dalsze leczenie: rehabilitacja, fizjoterapia, regularne wykonywanie ćwiczeń, korekcja nieprawidłowej postawy ciała. Ze względu na specyfikę schorzenia, jakim jest dyskopatia, ćwiczenia zawsze muszą być wykonywane pod kontrolą lekarza lub fizjoterapeuty. Nieprawidłowe wykonywanie ćwiczeń może prowadzić do postępu choroby, zamiast jej zaniku.
Jedną z najbardziej popularnych metod fizjoterapeutycznych jest metoda McKenziego, według której kluczowym elementem terapii jest ruch pacjenta i ćwiczenia wykonywane w domu. Ruchy czynne są wykonywane w konkretnych kierunkach, nie wywołujących bólu.
Leczenie dyskopatii nie jest możliwe bez udziału pacjenta.
W przypadku dyskopatii zalecane są również leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i miorelaksacyjne.
W celu uniknięcia pogorszenia stanu zdrowia konieczne jest regularne wykonywanie zalecanych przez lekarzy ćwiczeń i dbanie o właściwą postawę ciała.